معافیت اعصاب و روان-مراحل و شرایط (کارت قرمز)

معافیت اعصاب و روان به جرات پر ابهام‌ترین معافیت در بین معافیت های پزشکی است که بسیاری از مشمولان و خانواده ها برای اینکه در این خصوص اقدامی انجام دهند دچار تردید هستند.بعضی از هم قصد اقدام دارند اما نمیدانند شرایط و آیین نامه های معافیت بر چه اساسی است.

گروه سرباز مشاور در این مقاله بطور کامل راجع به بیماری های اعصاب و روان و محدودیت هایی که ممکن است بعد از معافیت سراغ مشمول بیاید صحبت میکند همچنین بطور دقیق و کامل شرایط انواع بیماری های اعصاب و روان برای معاف شدن را بررسی میکنیم.

شرایط معافیت اعصاب و روان

شرایط معافیت اعصاب و روان

بیماری های اعصاب و روان در بخش پنجم لیست بیماری های معافیت پزشکی قرار دارند و در کل شامل ۱۵ بند میباشد.بنابراین برای اطلاع از شرایط معافیت اعصاب و روان لازم است ابتدا نوع بیماری مشخص شود و بعد از آن شرایطی که برای معافیت آن بیماری تعیین شده است مورد بررسی قرار گیرد.

ممکن است کسانی که دارای بیماری های اعصاب و روان هستند همزمان شامل چند بند باشند که در اینصورت شرایط معافیت راحت تر خواهد شد. در ادامه بطور دقیق انواع بیماری های اعصاب و روان و شرایط معافیت آن ها را بررسی میکنیم.

لیست بیماری های معافیت اعصاب و روان

بیماری هایی که شامل معافیت میشوند طبق اعلام سازمان وظیفه عمومی این موارد هستند:

۱- پسیکوزها

پسیکوزها شامل بیماری هایی همچون اسکیزوافکتیو، اسکیزو فرنی، اختلالات هذیانی و پسیکوزهای آتیپیک مزمن و همچنین اختلال سایکوز گذرا میشود که در صورت اثبات مزمن بودن دارای معافیت دائم است و در غیر اینصورت تنها شامل معاف از رزم خواهد بود.

۲- اختلالات خلقی

اختلالات خلقی شامل بیماری دو قطبی و افسردگی میباشد که در صورت شدید بودن بیماری یا نوع بودن دوقطبی دارای معافیت دائم است و در غیر اینصورت رای شورای پزشکی صرفا معاف از خدمات رزمی است.

۳- اختلالات شخصیتی

این بند مربوط به بیماری هایی همچون ضد اجتماعی بودن ،شخصیت مرزی ،اسکیزوئید ،اسکیزوتایپال و پارانوئید میشود.در این بند هم شدت بیماری ملاک معافیت مشمول است که حتما باید مورد تایید بیمارستان های نیروهای مسلح قرار گیرد.

۴- اختلال وسواس (OCD)

وسواس میتواند بصورت عملی یا فکری یا هر دو باشد که منشا اضطرابی دارد و در صورت شدت و مقاوم در برابر درمان دارای معافیت اعصاب و روان است.

۵- اختلال پانیک

حملات پانیک با منشا اضطرابی در شخص ایجاد میشود و علائمی همچون بالا رفتن ضربان قلب ، تنگی تنفس و احساس مرگ و حتی بیهوشی دارد.در این حالت هم در صورت شدت و مقاوم در برابر درمان بودن بیماری مشمول از خدمت سربازی معاف میشود.

۶- فوبیا یا PTSD

هر گونه فوبیا که منجر به اضطراب شدید شود بطوری که فرد را از حالت طبیعی خارج و غیر قابل کنترل کند و تلاش ها برای درمان بدون نتیجه بماند در نهایت منجر به معافیت دائم خواهد شد.

۷- کند ذهنی

کند ذهنی و نقصیه های عقلانی هم جز بیماری های اعصاب و روان محسوب میشود و آیین نامه میزان ضریب هوشی را برای معافیت ملاک قرار داده است.کسانی که ضریب هوشی کمتر از ۷۰ مورد تایید شورای پزشکی داشته باشند از خدمت سربازی معاف و خارج از این آیین نامه مشمول تنها معاف از خدمات رزمی خواهد شد.

۸- لکنت زبان

در صورتی که اختلال لکنت زبان و تکلم معمول بر اساس علت روانی و نورولوژیک تشخیص داده شود و شدت آن اثبات شود معافیت دائم خواهد داشت.البته مشمولان دارای مدرک تحصیلی کارشناسی و بالاتر با وجود این بیماری حتی با شدت زیاد تنها معاف از رزم میشوند.

۹- هموسکسوالیتی

این موضوع در آیین نامه با عنوان انحرافات جنسی و آداب مغایر شئونات اجتماعی تعریف شده است. در این بند حداقل ۶ ماه معافیت موقت جهت تایید و اثبات بیماری در نظر گرفته شده است که در صورت اثبات منجر به معافیت خواهد شد.

۱۰- اختلالات کنترل تکانه شدید

هرگونه حرکت غیر ارادی و شدید در هر کدام از اعضای بدن که بطور ملموس و واضح قابل مشاهده باشد دارای معافیت است.

۱۱- اختلالات سوماتوفرم

این بند مربوط به بیماری های روان تنی است که منشا روانی دارد.در این حالت فرد احساس بیماری و درد دارد حتی اگر پزشک عدم وجود مشکل را در او تشخیص دهد.برای معافیت در این حالت داشتن حداقل سال سابقه پزشکی لازم و ضروری است.مشمولان دارای مدرک کارشناسی و بالاتر تنها معاف از خدمات رزمی خواهند شد.

۱۲- اختلال تیک صوتی و حرکتی

هر گونه تیک حرکتی و خروج صدا هایی خارج از اختیار فرد در صورت شدت دارای معافیت است.در صورت عدم شدت رای شواری پزشکی معاف از خدمات رزمی خواهد بود.

۱۳- اوتیسم

اختلالاتی که مربوط رشد فراگیر هستند بطوری که افت عملکرد در فرد بطور واضح مشخص باشد دارای معافیت است و خارج از این حالت یعنی با عملکرد طبیعی در شخص تنها منجر به معاف از رزم خواد شد.

۱۴- اختلال هویت جنسی

این موضوع مربوط به ترنس ها است و با تایید پزشکی قانونی به سادگی امکان دراقت معافیت اعصاب و روان وجود دارد.

موضوعات مرتبط: شرایط معافیت همجنسگرایی و ترنس ها

چند نکته راجع به شرایط معافیت اعصاب و روان

  • داشتن سوابق بیماری و گواهی متخصص روانپزشک لازم و ضروری است.
  • در بعضی از بیماری ها داشتن سوابق بستری به تعداد حداقل دو بستری ضروری است.
  • کسانی که دارای سوابق خود زنی، خودکشی هستند شرایط بهتری برای معافیت دارند.
  • صدور معافیت های موقت ۶ ماهه حتی تا چند دوره امر معمولی در معافیت اعصاب و روان است.
  • امکان بستری توسط شورای پزشکی وجود دارد.
  • شرکت در تمامی جلسات تعیین شده ضروری است.

مقالات مرتبط: گروه ب سربازی چیست و مزایا و معایب این گروه

مراحل گرفتن معافیت اعصاب و روان

کسانی که قصد دارند از معافیت اعصاب و روان استفاده کنند ممکن است قبل یا در حین خدمت سربازی باشند که با این وجود نحوه اقدام کمی متفاوت است.

مراحل معافیت اعصاب و روان قبل از خدمت سربازی

  • مراجعه به پلیس+۱۰
  • تمکیل فرم های مربوطه
  • تکمیل فرم خود اظهاری پزشکی
  • حضور در بیمارستان طبق زمان و مکان اعلام شده در پیامک دریافتی
  • حضور در جلسه کمیسیون پزشکی نظام وظیفه طبق زمان اعلام شده در پیامک دریافتی
  • حضور در جلسات تعیین شده در طول معافیت موقت طبق نظر پزشک مربوطه
  • در صورت تأیید کمیسیون، با رأی شورای پزشکی فرد می‌تواند معافیت خود را دریافت نماید.

مراحل معافیت اعصاب و روان در حین خدمت سربازی

  • اعزام به بهداری یگان و تایید پزشک پادگان یا یگان
  • اعزام به بیمارستان مورد تایید یگان خدمتی
  • معاینات و کمیسیون های پزشکی بیمارستان نظامی
  • در صورت تایید، صدور نامه معافیت توسط بیمارستان
  • تسویه از پادگان و ترخیص فرد مشمول

محدودیت های معافیت اعصاب و روان

محدودیت های معافیت اعصاب و روان

یکی از مواردی که باعث نگرانی در میان مشمولان شده است نگرانی از محدودیت های معافیت اعصاب و روان است.موارد مختلفی در این موضوع مورد بحث است که آیا با دریافت معافیت اعصاب و روان باعث محدودیت خواهد شد یا خیر؟

مهم ترین موارد قابل بررسی این ها هستند:

معافیت اعصاب و روان و ادامه تحصیل

معافیت کارت قرمز سربازی انواع مختلفی دارد و باید گفت که در اکثر مواقع هیچگونه مشکلی برای ادامه تحصیل شخصی که این معافیت را میگیرد وجود ندارد.

نکته ای که وجود دارد این است که برای ورود به بعضی از رشته های دانشگاهی مثل رشته های پزشکی یا پیراپزشکی یا رشته هایی که در دانشگاه های نیمه متمرکز مثل فرهنگیان قوانینی برای سلامت جسمانی و روانی فرد وجود دارد که در صورت مغایرت با آیین نامه های اجرایی شخص اجازه ورود به این رشته ها را ندارد.

معافیت اعصاب روان و گرفتن پاسپورت و مهاجرت

بعد از گرفتن معافیت اعصاب و روان اگر فردی اقدام به دریافت پاسپورت و خروج از کشور کند دچار مشکل نخواهد شد و به سادگی میتواند با دریافت پاسپورت از کشور خارج شود.فقط در موارد خاص نیاز به قیم برای خروج از کشور دارد که فقط برای بعضی از بیماری های اعصاب و روان تعیین شده است.

مهاجرت ها معمولا بصورت پناهندگی،شغلی یا تحصیلی انجام میشود که معمولا در حالت های مهاجرت شغلی و تحصیلی فرد دچار مشکل خواهد شد.البته کشورهای مختلف قوانین بخصوص خود را برای پذیرش و صدور ویزا دارند.در حالت مهاجرت بصورت پناهندگی کمترین احتمال عدم صدور ویزا وجود دارد.

توضیحات تکمیلی: مشکلات احتمالی مهاجرت با معافیت اعصاب و روان

معافیت اعصاب و روان و استخدام

یکی از مهم ترین و بزرگترین محدودیت های معافیت اعصاب و روان محدودیت در استخدام است.کسانی که این نوع معافیت را دریافت میکنند قطعا امکان استخدام های دولتی و نظامی و هر دستگاه دیگری را ندارند.

همچنین بعضی از شرکت های خصوصی هم در استخدام دارندگان معافیت اعصاب و روان مردد هستند.پس قبل از اقدام برای این نوع معافیت باید نوع بازار کاری که قرار است وارد آن شوید را تعیین و سپس اقدامات لازم را انجام دهید.

معافیت اعصاب و روان و صدور پروانه کسب و کار

با داشتن معافیت اعصاب و روان این پروانه ها صادر نخواهد شد:

✔️ پروانه پزشکی

✔️ پروانه وکالت

✔️ پروانه نظام روانشناسی

معافیت اعصاب و روان و جواز کسب ( مشاغل آزاد )

با وجود اینکه این نوع معافیت مشکلات جدی در استخدام ایجاد میکند اما در خصوص دریافت مجوز های کسب و کار در مشاغل آزاد و در صنف های مختلف از رستوران گرفته تا طلا و جواهر هیچ مشکلی وجود ندارد.

معافیت اعصاب و روان و گواهینامه

در حال حاضر گرفتن گواهینامه نیازی به داشتن کارت پایان خدمت ندارد.

اما اگر فردی معافیت اعصاب و روان بگیرد دیگر اجازه گرفتن گواهینامه نخواهد شد.

بعضی گواهینامه دارند و اقدام به معافیت اعصاب و روان میکنند که بعد از تایید پزشک برای دریافت معافیت اعصاب و روان بلافاصله گواهینامه آن ها باطل خواهد شد و قابل تمدید نمیباشد.

بجز معافیت کارت قرمز سربازی اختلال هویت جنسی مابقی معافیت های اعصاب و روان شامل این قانون میباشد.

معافیت اعصاب و روان و ازدواج

در خصوص امر ازدواج هم محدودیت هایی وجود دارد که خیلی ها از آن مطلع نیستند.در زمان عقد شروط مشخصی بین زوجین تایید و امضا میشود که یکی از آن ها مربوط به سلامت روان میباشد. در صورت وجود این بیماری در هر کدام از زوجین یا اثبات این بیماری بعد از ازدواج حق طلاق به به طرف مقابل داده خواهد شد.

طبق قوانین زن ها نمیتوانند به سادگی از مرد طلاق بگیرند اما در این شرایط نه تنها طلاق انجام خواهد شد بلکه مرد باید مهریه هم پرداخت کند!

ابطال کارت معافیت اعصاب و روان (کارت قرمز)

ابطال کارت قرمز اصلا کار ساده ای نیست و حتی تقریبا غیر ممکن است چون بعد از چندین مرحله کمیسیون پزشکی و حتی معافیت های موقت و البته داشتن سوابق بیماری که خود شخص ارائه کرده است معافیت صادر میشود.در نهایت در صورت چنین درخواستی باید این شرایط رعایت شود:

  • شرایط سنی فرد در نظر گرفته می‌شود.
  • اگر فرد کارت قرمز سربازی خود را باطل نماید نمی تواند از دیگر معافیت‌ها استفاده کند.
  • فرد باید تعهد دهد پس از ابطال کارت به خدمت اعزام شود.
  • فرد باید بهبودی کامل خود را به دست آورده باشد که زیر نظر کمیسیون پزشکی مجدد بررسی می‌شود.

تجربه معافیت اعصاب و روان

اگر از نظر مالی و شغلی تامین نیستید یا قصد خروج از کشور ندارید توصیه میشود با توجه به محدودیت های استخدامی و شغلی و حتی گرفتن گواهینامه حتی المقدور سراغ این مدل معافیت نروید. بهتره بگم رفتن به سربازی با تمام سختی هاش یا حتی سربازی نرفتن و غایب بودن خیلی خیلی بهتر از این همه محدودیت هست.

بعد از معافیت موقت اعصاب و روان چه اتفاقی خواهد افتاد؟

بعد از پایان معافیت موقت اعصاب و روان که در دوره های ۶ ماهه تعریف شده است چه فرد قبل از خدمت سربازی و چه در حین خدمت اقدام به معافیت کرده باشد دوباره شورای پزشکی تشکیل میشود.

در این شورا پزشک گزارش بالینی بر اساس آنچه ذر این ۶ ماه گذشته تهیه میکند تا در نهایت بر اساس این گزارش تصمیم گیری شود.در صورت عدم درمان بیماری معافیت دائم صادر میشود و در صورت درمان یا حداقل بهبود نسبی معافیت از رزم صادر خواهد شد.

معافیت های موقت و این تصمیم گیری ها میتواند حتی تا ۴ دوره یعنی ۲ سال با توجه به نظر پزشک معالج و معتمد نیروهای مسلح تمدید شود و تا زمانی که شورا رای نهایی صادر نکن معافیتی در کار نخواهد بود همچنین طول مدت معافیت موقت جز خدمت سربازی محسوب نمیشود.

کارت قرمز سربازی چیه؟

قبلا از اینکه کارت های هوشمند معافیت و پایان خدمت سربازی ایجاد شود ، سازمان وظیفه عمومی به کسانی که با بیماری های اعصاب و روان از خدمت سربازی معاف میشدند کارت قرمز میداد در واقع این کارت بطور مشخص نشان دهنده معافیت با بیماری های روانی بود.

در حال حاضر چنین کارتی وجود ندارد در واقع کارت های رنگی دیگر صادر نمیشود و چه کارت های معافیت و چه کارت پایان خدمت در یک شکل و رنگ به مشمولان داده میشود.روی کارت عنوان و بند معافیت درج خواهد شد و از این طریق نوع معافیت قابل بررسی و استعلام توسط دیگران است.

سوالات کمیسیون اعصاب و روان

سوالات کمیسیون اعصاب و روان به دو دسته تقسیم میشود که ما بخشی از سوالاتی که معمولا پرسیده می‌شوند را برای شما نوشته ایم.

سوالات کتبی کمیسیون اعصاب و روان

تست های معتبر روانسنجی در حیطه پزشکی نه تنها در وظیفه عمومی بلکه در تمام بخش های مربوط به بیماری های اعصاب و روان وجود دارد که متخصصان روانپزشک در کمیسون اعصاب و روان وظیفه عمومی از آن ها استفاده میکنند.

معمولا تست ها در غالب ۲۰۰ تا ۳۰۰ سوال است و هیچ گونه جواب درست یا غلطی در تست وجود ندارد . این تست ها که هر انسانی میتواند یکبار آن را امتحان کند برای سنجش اعصاب و روان و ویژگی های شخصیتی فرد تدوین شده است.

بعد از بررسی پرسشنامه توسط پزشک و تبطیق آن با بیماری شخص نتیجه نهایی توسط نظام وظیفه اعلام خواهد شد . بدیهی است سنجش تست ها و نمراتی که در تست بدست می آید نوع بیماری روانی را مشخص خواهد کرد.

سوالات شفاهی کمیسیون اعصاب و روان

سوالات کمیسیون اعصاب و روان علاوه بر تست کتبی بصورت شفاهی هم پرسیده خواهد شد . پزشک بصورت شفاهی از بیمار معمولا راجع به زندگی روزمره یا اتفاقات بچگی و حتی وضعیت خانواده سوالاتی میپرسد.

در رابطه با نوع بیماری سوالات کمی متفاوت است مثلا اگر فردی اختلال شخصیتی داشته باشد حتی از او راجع به پرخاشگری یا سوابق نزاع سوال میکنند.

ممکن است شخصی به دلیل افسردگی اقدام کرده باشد در این صورت راجع به ارتباطات یا سوابق بستری و حتی خود کشی سوال خواهد شد.

در مورد افرادی که به دلیل اختلال هویت جنسی یا همجنسگرایی برای معافیت اقدام میکنند ممکن است در مورد روابط جنسی و اینکه پارتنر دارند یا ندارند سوال میشود.

در کل سوالات به معنای جواب درست و غلط نیست بلکه پزشک با توجه به تجربه کاری قصد دارد تا تشخیص بهتری در مورد بیمار دهد . حتما این موضوع را بدانید که پزشکان وظیفه عمومی قصد درمان هیچ بیماری را ندارند و تنها هدف تشخصی بیماری و وجود یا عدم وجود آن است.

سوالات متدوال در مورد کارت قرمز

فقط بیماری های اعصاب روان شامل کارت قرمز هستند؟

بله و باز هم تاکید میکنیم که کارت معافیت اعصاب و روان قرمز رنگ نیست و این موضوع فقط یه اصطلاحه!

با کارت قرمز امکان خروج از کشور وجود دارد ؟

در صورتی که فردی با بیماری دو قطبی کارت قرمز گرفته باشد لازم است با قیم از کشور خارج شود.

فرق کارت قرمز با کارت دیگر معافیت های پزشکی چیست ؟

هیچگونه تفاوتی بین کارت قرمز و دیگر معافیت های پزشکی از نظر ظاهری جز عنوان و بخش و بند ثبت شده در کارت وجود ندارد.

میشه کارت قرمز را ابطال کرد ؟

اگر قبلا با کارت قرمز از سربازی معاف شدی یا قصد چنین کاری داری بع هیچ عنوان این معافیت قابل ابطال نیست.

با کارت قرمز میشه گواهینامه پایه یک گرفت ؟

شاید در کمیسیون اجازه دریافت گواهینامه خودرو های سواری داده شود ولی قطعا گواهینامه رانندگی ماشین سنگین داده نخواهد شد.

با کارت قرمز میشه ازدواج کرد ؟

اگر دختر دلخواه شما و خانوادش با بیماری شما مشکل ندارند میشه ازدواج کرد البته حق طلاق با دختر خواهد بود. سوالات کمیسیون اعصاب و روان
در کمیسیون های پزشکی اعصاب و روان و جلساتی که در حضور روانپزشک گذرانده میشود سوالات در قالب کتبی و شفاهی پرسیده خواهد شد.

عکس کارت قرمز

کارت قرمز سربازی مخصوص افرادی است که قبل از خدمت سربازی یا حتی در حین خدمت سربازی بواسطه بیماری های اعصاب و روان از خدمت معاف میشوند . جالب است بدانید کارت قرمز معافیت سربازی اصلا قرمز نیست و این موضوع فقط نوعی اصطلاح است.

اگر عکس کارت های معافیت سربازی را مشاهده کنید تقریبا هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارند و فقط نوع معافیت و اطلاعات شخصی افراد که روی کارت درج میشود متفاوت است . همچنین در کارت های معافیت جدید اطلاعات معافیت در تراشه الکترونیکی کارت هم ثبت میشود و به نوعی میشه گفت کارت های معافیت هوشمند هستند.

برای مثال اگر کسی با بیماری اختلال شخصیتی از خدمت سربازی معاف شود با وجود اینکه معافیت اعصاب و روان یا اصطلاحا کارت قرمز است اما روی کارت حتی اسم بیماری هم زده نمیشود و فقط بخش و بند بیماری ثبت میشود.

پس کسانی که به دنبال معافیت های اعصاب و روان هستند از اینکه اطلاعات بیماری آن ها در دسترس دیگران باشد اصلا نباید نگران باشند مگر اینکه ارگانی بخواهد از از نوع معافیت استعلام بگیرد .

در پایان

گروه سرباز مشاور بعنوان تخصصی ترین مرکز مشاوره سربازی در ایران سعی داشت در این مقاله صفر تا صد معافیت اعصاب روان و تمامی موارد و دغدغه های پیرامون آن را بررسی کند تا دیگر سوالی برای شما مشمولان و خانواده های عزیز باقی نماند. در صورتی که در این خصوص همچنان ابهاماتی وجود دارد و نیاز به مشاوره حرفه ای دارید میتوانید با ما تماس بگیرید تا کارشناسان سرباز مشاور راهنمایی های لازم را به شما ارائه دهند.

بنر معافیت پزشکی

135 پاسخ

  1. سلام
    اینجانب دارای پایان خدمت و پاسپورت می باشم و درخواست گواهینامه دادم با توجه به عمل دستم با داشتن فرم حادثه و پرونده تکمیل شده از پزشک قانونی مبنی بر حادثه غیرعمد به اعصاب و روان معرفی شدم و دکتر در جلسه اول بلامانع امضا کرد ولی به بنده گفتن گواهینامه ۳ ساله بهت میدیم ، من متوجه نشدم ؟
    آیا محدودیت ها دارم و این کار اشتباه نیست با داشتن فرم حادثه و اسیب غیرعمد؟

  2. سلام من دارای بیماری اسکیزوفرنی هستم دکترا گفتن باید بستری شی انواع قرص اعصاب مصرف می‌کنم یک بار سابقه خودکشی دارم و دانشجو بودم ولی الان نمی‌دونم ادامه بدم و میخوام انصراف بدم با این شرایط می‌توانم معافیت دائم بگیرم ؟در ضمن منو به بیمارستان روانی فرستاده بودن ولی خانواده اجازه بستری نداده بود؟

    لطفا راهنماییم کنید

  3. سلام حدود ۳ساله قرص رهاکین می خورم ۳روز بیمارستان اعصاب وروان بستری بودم آیا ازخدمت وظیفه معاف می شوم ممنون می شم اگه جوابم بدهی

  4. سلام من سال۱۴۰۰ برای بیماری سوماتوفرم اقدام کردم معاف دائم شدم پول کارتمم گرفتن ولی باز بعد دوهفته فرستادنم شورای عالی معاف از رزمم کردن آیا میتونم باز همین پرونده رو روش اقدام کنم یا باید از اول دوباره اقدام کنم

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

آخرین مقالات سرباز مشاور

برای تماس با مشاور کلیک کنید