معافیت تحصیلی ۱۴۰۳

اگر به سن مشمولیت یعنی ۱۸ سالگی رسیدید و بجای سربازی رفتن قصد ادامه دتحصیل دارید یا بعد از دریافت مدرک دانشگاهی میخواهید همچنان در مقاطع بالاتر ادامه تحصیل دهید بر اساس قانون میتوانید از معافیت تحصیلی استفاده کنید.

معافیت تحصیلی را میشود در موارد دانش آموزی و دانشجویی بررسی کرد حتی برای کسانی که فارغ التحصیل میشوند یا ترک تحصیل میکنند یا توسط دانشگاه اخراج میشوند هم قوانین مشخصی در خصوص معافیت تحصیلی و فرجه های بعد از این اتفاقات وجود دارد که در ادامه مفصل توضیح خواهیم داد.

معافیت تحصیلی دانشجویان

هر ساله در حدود یک میلیون نفر به دانشجویان کشور اضافه میشوند که تقریبا نیمی از آن ها را آقایون تشکیل میدهند همچنین تعداد بسیار بالایی آقا هستند که در مقاطع تحصیلی مختلف در حال تحصیل میباشند.

طبق قوانین نمیشود دانشجو به مقدار دلخواه در یک مقطع تحصیلی بماند یا اینکه یک مقطع تحصیلی را قبل از اینکه وضعیت نظام وظیفه مشخص شود چند بار بگذراند. یا اینکه با توجه به تعداد واحد های درسی هر مقطع تحصیلی تعداد ترم مشخصی در نظر گرفته شده است.

به این تعداد ترم مشخص شده در هر مقطع تحصیلی دانشگاه ها و رشته های تحصیلی مختلف در زیر مجموعه وزارت علوم و وزارت بهداشت و در واقع فرصتی که برای دانشجو در نظر میگیرند تا فارغ التحصیل شود معافیت تحصیلی دانشجویی گفته میشود.

مثال

اگر فرضا شخصی وارد مقطع کارشناسی پیوسته که بیشترین تعداد دانشجو در کشور را دارد شود نمیتواند ۱۰ سال در این مقطع بماند یا اگر همین شخص لیسانسش را گرفت نمیتواند وارد مقطع کارشناسی دیگری شود.

خب طبیعی هم هست اگر چنین بود میشه گفت دیگر هیچکس وارد سربازی نمیشد و تا سال های سال در دانشگاه میماند.همچنین ادامه تحصیل تا حدی ممکن است و مقطع نهایی برای آن تعیین شده است پس کسی نمیتواند بگوید من قصد دارم پروفسور شوم و سربازی نمیرم!

موضوعات مرتبط : معافیت تحصیلی خارج از کشور

معافیت تحصیلی دانشجویان چند سال است ؟

حالا که معنی معافیت تحصیلی دانشجویان مشخص شد میریم سراغ مدت زمان مشخص شده برای هر مقطع تحصیلی تا به سادگی از همین الان بدانید در رشته ای که هستید چقدر فرصت دارید تا مدرک بگیرید در غیر اینصورت نه تنها از دانشگاه اخراج خواهید شد بلکه باید بعنوان سرباز غایب وارد سربازی شوید!

معافیت تحصیلی هر مقطع تحصیلی

مقطع تحصیلی	مدت معافیت تحصیلی
کاردانی پیوسته	2 سال و نیم
کاردانی ناپیوسته	۲ سال و نیم
کارشناسی پیوسته	۵ سال
کارشناسی ناپیوسته	۳ سال
کارشناسی ارشد ناپیوسته	۳ سال
کارشناسی ارشد پیوسته	۶ سال
دکتری تخصصی	۶ سال
دکتری عمومی	۸ سال

تمامی مقاطع تحصیلی در ایران چه در رشته های دانشگاهی وزارت بهداشت و چه در رشته های زیر مجموعه وزارت علوم و چه در دانشگاه های دارای شرایط خاص این ها هستند و طبق قانون در بازه زمانی مشخص شده دانشجو باید موفق به دریافت مدرک تحصیلی شود در غیر اینصورت یا باید انصراف دهد یا از دانشگاه اخراج خواهد شد!

معافیت تحصیلی بعد از فارغ التحصیلی از دانشگاه

کسانی که در یکی از مقاطع تحصیلی گفته شده و در بازه زمانی تعیین شده موفق به دریافت مدرک تحصیلی میشوند اجازه دارند تا فرجه یک ساله قرار بگیرند و در صورت دلخواه وارد مقطع تحصیلی بعدی شوند یا خود را برای اعزام به سربازی به سازمان وظیفه عمومی معرفی کنند.

مثال

اگر شخصی در مقطع کارشناسی ارشد فارغ التحصیل شود ، در صورتی که در طول ۳ سال یا کمتر اینکار را کرده باشد حداکثر یک سال از تاریخ فارغ التحصیلی فرصت دارد تا وارد مقطع دکتری تخصصی شود یا اینکه اصلا به خدمت سربازی اعزام شود.

توجه

درست است معافیت تحصیلی کارشناسی ۵ سال یا کارشناسی ارشد ۳ سال است اما اگر کسی زودتر از این زمان مثلا ۴ ساله لیسانس یا ۲ ساله فوق لیسانس بگیرد بازهم یک سال برای تعیین تکلیف وقت دارد و یک سال باقی مانده از معافیت تحصیلی به فرجه یک ساله بعد از پایان تحصیل اضافه نخواهد شد!

معافیت تحصیلی بعد از انصراف یا اخراج از دانشگاه

بسیاری از دانشجویان نمیتوانند در بازه تحصیلی تعیین شده موفق به اخذ مدرک شوند و به ناچار مجبور هستند از دانشگاه انصراف دهند یا دانشگاه آن ها را اخراج میکند.اگر چنین اتفاقی رخ دهد بازهم فرجه تحصیلی یک ساله برای این افراد در نظر گرفته خواهد شد.

یعنی شخص یک سال فرصت دارد تا خود را به سازمان نظام وظیفه عمومی جهت اعزام به خدومت سربازی معرفی کند اما اگر بخواهد دوباره تحصیل کند چی؟

کسانی که انصراف داده اند حتی اگر در آخرین ترم سنوات تحصیلی اینکار را کرده باشند میتوانند یکبار دیگر در همان مقطع تحصیل مجدد داشته باشند. برای مثال کسی که ۱۰ ترم در کارشناسی پیسوته بوده و در ترم ۱۰ یعنی سال پنجم انصراف داده میتونه دوباره از اول ۵ سال دیگر معافیت تحصیلی بگیرد.

اما کسانی که از دانشگاه اخراج میشوند قطعا محروم از تحصیل خواهند شد و به هیچ عنوان نمیتوانند شامل تحصیل مجدد یا ادامه تحصیل شوند و قطعا در بازه یک ساله بعد از اخراج فرصت دارند خود را به وظیفه عمومی معرفی کنند در غیر اینصورت غیبت خواهند خورد.

کمیسیون موارد خاص دانشگاه چه کاری انجام میدهد؟

کمیسیون موارد خاص دانشگاه ها در موارد خاصی میتواند تصمیم گیرنده باشد که دانشجو حتی با پایان سنوات تحصیلی بازهم به تحصیل ادامه دهد یا اگر دانشجویی انصراف داد یا اخراج شد و هنوز وارد غیبت سربازی نشده یا به خدمت اعزام نشده دوباره به تحصیل بازگردد.

کمیسیون موارد خاص در کل کمیسیونی است که با ادامه تحصیل دانشجویان موافقت میکند یا آن را رد میکند.برای مثال در دوران کرونا که بسیاری از دانشجویان به دلیل بیماری در پاس کردن واحد های درسی دچار مشکل بودند یا امتحانات بموقع برگزار نمیشد یا اینکه دانشجویی در حین تحصیل به دلایل موجه نمیتواند در یک یا چند ترم تحصیلی حاضر شود که در اینصورت با تایید کمیسیون موارد  خاص با تحصیل این شخص موافقت میشود.

نکته

با تایید کمیسیون موارد خاص حتی میشود بعد از انصراف یا اخراج از دانشگاه در صورتی فرد وارد دوره سربازی نشده باشد یا هنوز در بازه یک ساله قرار داشته باشد دوباره به تحصیل در ادامه همان مقطع تحصیلی در همان رشته و دانشگاه بازگردد.

سنوات ارفاقی چیست؟

در کنار تمام توضیحاتی که در مورد معافیت تحصیلی داده شد سنواتای تحت عنوان سنوات ارفاقی برای دانشجویانی که در زمان مشخص موفق به دریافت مدرک تحصیلی نمیشوند اما توسط کمیسیون موارد خاص دانشگاه مورد تایید هستند پیش بینی شده است.

در این حالت مثلا اگر دانشجوی کارشناسی پیوسته یا دانشجوی کارشناسی ارشد یا هر مقطع تحصیلی دیگری در تعداد ترم های مشخص شده موفق به دریافت مدرک تحصیلی نشود اما تعداد واحد های درسی باقیمانده کم باشد و دلیل مشخصی هم برای عدم اتمام واحد ها وجود داشته باشد میشود از سنوات ارفاقی استفاده کرد.

نحوه دریافت سنوات ارفاقی

باید دانشگاه نامه ای برای سازمان نظام وظیفه صادر کند و در آن شرایط تحصیلی داوطلب را شرح دهد بعد از این مرحله و بررسی نامه توسط نظام وظیفه یک یا دو ترم دیگر به دانشجو سنوات داده میشود تا در این مدت درسش تمام شود.

بعد از پایان تحصیل در یکی از این دو ترم همچنان فرجه تحصیلی یک ساله بعد از اتمام تحصیل وجود خواهد داشت همچنین این فرد میتواند وارد مقطع تحصیلی بعدی شود و با مشکل رو به رو نخواهد شد.

توجه!

اگر فرد در این دو ترم ارفاقی هم نتوانست درسش را تمام کند میتواند دوباره با طی مراحل قبلی ۲ ترم دیگر سنوات ارفاقی از نظام وظیفه بگیرد یعنی ترم سوم و چهارم ارفاقی !

اما در این حالت:

 اولا فرصت یک ساله بعد از پایان تحصیل وجود نخواهد داشت.

دوما این فرد دیگر حق ورود به مقطع تحصیلی بعدی را ندارد و حتما باید خود را برای اعزام به خدمت سربازی معرفی کند.

در واقع میشه گفت اگر کسی وارد سنوات ارفاقی ترم سوم و چهارم شود از یک سال فرجه خودش استفاده کرده است و تحت هر شرایطی چه فارغ التحصیل شود و چه نشود باید وارد خدمت سربازی شود.

لازم به ذکر است سنوات ارفاقی ترم ۳ و ۴ قسمتی از فرجه یک ساله است پس اگر شخصی در ترم ۳ ارفاقی موفق شود فارغ التحصیل شود تا ۶ ماه بعد از تاریخ فارغ التحصیلی فرصت ارسال دفترچه و اعزام به خدمت سربازی وجود خواهد داشت.

نکته

سنوات های ارفاقی و قوانین دریافت آن و قوانین فرجه های تحصیلی بعد از آن و ورود به مقاطع تحصیلی بعدی برای تمام مقاطع تحصیلی و رشته های دانشگاهی یکسان است.

موضوعات مرتبط : نحوه تمدید معافیت تحصیلی

نحوه درخواست معافیت تحصیلی دانشجویان

• برای دریافت معافیت تحصیلی این مراحل را انجام دهید:
• دریافت تاییدیه ثبت نام از دانشگاه قبولی
• مراجعه به دفاتر پلیس+۱۰ و ارائه مدارک
• ثبت رشته و دانشگاه قبولی در سامانه نیروی انتظامی
• دریافت رسید ثبت از پلیس+۱۰

روش غیر حضوری

• مراجعه به سامانه Sakha.epolice.ir
• ورود به قسمت درخواست ها
• درخواست ثبت معافیت تحصیلی
• وارد کردن دانشگاه قبولی
• دریافت کد رهگیری از سامانه

روش غیر حضوری دیگر

انجام تمام این مراحل در نرم افزار پلیس من

معافیت تحصیلی دانش آموزان

همانطور که برای دانشجویان معافیت تحصیلی تعریف شده است قوانی برای دانش آموزان هم وضع گردیده و حتما باید با توجه به این قوانین پیش رفت تا فرصت ادامه تحصیل از دست نرود.

دانش آموزانی که قبل از ۱۸ سالگی موفق به دریافت دیپلم در هر کدام از رشته های نظری یا فنی میشوند تا یک سال بعد از تاریخ اخذ دیپلم فرصت دارند یا وارد دانشگاه شوند یا خود را برای اعزام به خدمت به سازمان نظام وظیفه معرفی کنند.

دانش آموزانی که بعد از ۱۸ سالگی موفق به اخذ دیپلم میشوند تا ۳۱ شهریور سال بعد از دیپلم فرصت دارند یا وارد دانشگاه شوند یا خود را برای اعزام به خدمت سربازی به وظیفه عمومی معرفی کنند.

دانش آموزانی که ترک تحصیل کنند یا اخراج شوند تا ۶ ماه بعد از ۱۸ سالگی فرصت دارند خود را برای اعزام به خدمت سربازی معرفی کنند.

توجه !

درصورتی که هیچکدام از موارد گفته شده انجام شود فرد وارد غیبت سربازی خواهد شد و از خدماتی همچون دریافت معافیت کفالت محروم میشود.

مدت زمان معافیت تحصیلی دیپلم

در پاسخ به این سوال که معافیت تحصیلی دانش آموزان چند سال است و تا کی میتوانند در امتحانات نهایی برای اخذ مدرک دیپلم شرکت کنند توضیحات مفصلی خدمت شما خواهیم داد.

اگر دانش آموز در هیچکدام از حالت های گفته شده قرار نگیرد یعنی در امتحانات نهایی خرداد و حتی شهریور و حتی دی ماه موفق به قبولی نشود اما همچنان مسر باشد که دیپلمش را بگیرد و وارد دانشگاه شود قانون مشخصی وجود دارد.

• در این حالت دانش آموز وارد مدارس بزرگسالان خواهد شد.
• گواهی تایید ثبت نام از بزرگسالان دریافت میشود.
• این گواهی به پلیس+۱۰ ارائه میشود.
• به دانش آموز اجازه داده خواهد شد تا ۲۰ سالگی از معافیت تحصیلی استفاده کند.

پس اگر در این حالت قرار گرفتید کافیست تاییدیه مدرسه بزرگسالان را داشته باشید و تا سن ۲۰ سالگی در امتحانات نهایی شرکت کنید. در صورتی که بازهم موفق به اخذ دیپلم نشوید باید دفترچه اعزام به خدمت ارسال کنید تا غیبت نخورید.

خبر خوب !

اگر غایب نباشید میتوانید همچنان در حین خدمت سربازی در امتحانات نهایی شرکت کنید و در صورتی دریافت دیپلم و قبولی در دانشگاه از ایست خدمت سربازی استفاده کنید.

کسانی که تا قبل از ۲۰ سالگی دیپلم را دریافت کنند میتوانند از معافیت تحصیلی یا فرجه یک ساله بعد از اخذ دیپلم بهره مند شوند.

نحوه درخواست و شرایط گرفتن معافیت تحصیلی دانش آموزان

برای دریافت معافیت تحصیلی از یکی از این ۳ روش استفاده کنید:

✔️ مراجعه مستقیم به مراکز پلیس+۱۰ و ارائه مدارک گفته شده و اخذ معافیت تحصیلی در صورت صحت اطلاعات و دریافت رسید از پلیس+۱۰ و ارائه به مدرسه برای مجوز شرکت در امتحانات و گواهی عدم غیبت دانش آموز

✔️ استفاده از سامانه epolice.ir که جهت انجام امور بصورت غیر حضوری طراحی شده.کافیست در این سامانه درخواست معافیت تحصیلی ثبت و مدارک درخواستی بارگذاری شود تا سازمان نظام وظیفه در کمترین زمان بوسیله پیامک تاییدیه دریافت معافیت تحصیلی را به شما اطلاع رسانی کند. میشود پس از دریافت تاییدیه برای دریافت گواهی به پلیس+۱۰ مراجعه کرد.

✔️ استفاده از اپلیکیشن پلیس من که دقیقا کاربری مانند سامانه epolice  دارد.از طریق این اپلیکیشن میتوان تمامی امور مربوط به سازمان نظام وظیفه عمومی همچون درخواست معافیت تحصیلی یا خروج از کشور را انجام داد.این مورد هم برای افرادی که مراجعه حضوری برایشان سخت است میتواند بسیار سریع و کارگشا باشد.

قانون جدید معافیت تحصیلی

در سال ۱۴۰۳ با توجه به برگزاری کنکور سراسری در ۲ نوبت و اعلام نتایج در زمانی دیر تر از زمان معمول معافیت تحصیلی تمام دانش آموزانی که در سال ۱۴۰۱ موفق به دریافت مدرک دیپلم شده بودن به مدت یک ماه یعنی تا پایان مهر ۱۴۰۳ تمدید شد.

توجه !

بدیهی است این قوانین ثابت نیستند و بسته به شرایط مختلف از سوی سازمان وظیفه عمومی اتخاد میشود پس دانش آموزانی که قرار است در کنکور ۱۴۰۳ شرکت کنند باید طبق قوانین گفته شده اقدام کنند مگر اینکه اطلاعیه جدید از سوی وظیفه عمومی منتشر شود.

مدارک لازم برای معافیت تحصیلی

برای دریافت معافیت تحصیلی دانشجویی یا دانش آموزی داشتن همین مدارک کافی است:

• گواهی ثبت نام توسط مدرسه بزرگسالان ( مخصوص دانش آموزان )
• گواهی قبولی در دانشگاه
• اصل مدارم شناسایی ( شناسنامه و کارت ملی )
• گواهی اشتغال به خدمت ( مخصوص مشمولان در حین خدمت )

با داشتن این مدارک میشود تنها با مراجعه به یکی از دفاتر پلیس+۱۰ یا ورود به سامانه Sakha.epolice.ir بصورت غیر حضوری اقدام به ثبت معافیت تحصیلی کرد.

از کجا بفهمیم معافیت تحصیلی داریم ؟

این مسئله بیشتر برای دانشجویانی پیش می آید که نمیدانند سنوات تحصیلی آن ها چگونه محاسبه میشود یا اینکه مدتی است دانشگاه نرفته اند یا حالتی دیگر از دانشگاه انصراف داده اند یا اخراج شده اند!

برای اینکه بفهمید هنوز شامل معافیت تحصیلی هستید یا نه یکی از این ۳ کار را انجام دهید:

تماس یا مراجعه به دانشگاه و اطلاع از آخرین وضعیت تحصیلی و تطبیق با قوانین گفته شده در مورد معافیت تحصیلی دانشجویان

مراجعه به سامانه Sakha.epolice.ir و مشاهده آخرین وضعیت نظام وظیفه

مراجعه به یکی از دفاتر پلیس+۱۰ و بررسی آخرین وضعیت

اگر همچنان قصد ادامه تحصیل دارید یا میخواهید برای دریافت گذرنامه اقدام کنید و در موارید دیگر فرصت معافیت کفالت یا امریه دارید سریع تر جهت استعلام معافیت تحصیلی اقدام کنید.

موضوعات مرتبط : نحوه استعلام معافیت تحصیلی

راهنمای لغو معافیت تحصیلی

لغو معافیت تحصیلی دقیقا برعکس تمام واردی است که گفته شد.در دو حالت لغو معافیت تحصیلی انجام میشود:

اختیاری

در این حالت شما در هر مرحله ای از تحصیل که هستید تنها کافیست انصراف دهید و نامه انصراف از مدرسه یا دانشگاه را به یکی از دفاتر پلیس+۱۰ تحویل دهید تا معافیت تحصیلی شما لغو شود.

اجباری

در مواردی هر چند محدود دانش آموز یا دانشجو اخراج میشود و نه تنها معافیت تحصیلی باطل و لغو خواهد شد بلکه این شخص محروم از تحصیل میشود و به هیچ عنوان دیگر حق ادامه تحصیل نخواهد داشت مگر این وضعیت نظام وظیفه مشخص شود.

نکته

قوانی فرجه های یک ساله بعد از انصراف یا اخراج و ابطال معافیت تحصیلی پابرجا است.

مزیت های دریافت معافیت تحصیلی

معافیت تحصیلی نوعی معافیت موقت است که در طی آن مشمولان موقتا از خدنت سربازی معاف هستند و میتوانند به تحصیل ادامه دهند در نهایت این معافیت موقت پایان خواهد یافت و باید وضعیت وظیفه عمومی مشخص شود.

• امکان یکبار انصراف و تحصیل مجدد در همان مقطع
• امکان دریافت شماره بیمه از بیمه تامین اجتماعی
• امکان استفاده از خدمات عمومی شهری مانند بلیط مترو
• امکان استفاده از بن های کتاب نمایشگاه کتاب
• امکان اقدام برای معافیت کفالت
• امکان اقدام برای کسری پروژه
• امکان دریافت گذرنامه و خروج از کشور
• امکان شرکت در مراحل پذیرش سپاه
• امکان اقدام برای دریافت امریه سربازی
• امکان ادامه تحصیل در خارج از کشور

آیا گرفتن معافیت تحصیلی برای کنکور مجدد امکان پذیر است؟

اجازه بدید این سوال را با مثالی برای شما توضیح دهیم تا بهتر جا بیوفتد. بسیاری از مشمولین هستند که در حین تحصیل میباشند برای مثال دانشجوی مقطع کارشناسی پیوسته هستند و از تمام سنوات ۵ ساله استفاده کرده اند اما قصد دارند تا مجدد کنکور دهند و وارد رشته دیگری شوند.

اکثر افرادی که قصد چنین کاری دارند میخواهند انصراف دهند و وارد رشته پزشکی شوند باید بدانید طبق قانون تمام دانشجویان حق دارند در طول تمام مقاطع تحصیلی یکبار از دانشگاه انصراف دهند و دوباره در همان مقطع سنوات تحصیلی مجدد بگیرند.

پس تمام کسانی که در مقطع کارشناسی پیوسته از دانشگاه انصراف دهند حتی اگر ۱۰ ترم هم تحصیل کرده باشند میتوانند انصراف دهند و نه تنها سنوات مجدد میگیرند بلکه در رشته های پزشکی به آن ها سنوات ۸ ساله داده خواهد شد!

نکته

میشود دوباره از دانشگاه انصراف داد اما اینبار حق ادامه تحصیل به دانشجویان داده نمیشود و معافیت تحصیلی مجددی ثبت نخواهد شد بلکه بمدت یکسال به مشمول فرصت داده میشود تا وارد دوره سربازی شود.

دقت داتشه باشید با وجود اینکه قانون انصراف و تحصیل مجدد وجود دارد اما نمیتوان به مقطع قبلی بازگشت. برای مثال مشمولی که لیسانس دارد نمیتواند دوباره لیسانس بگیرد یا در کنکور سراسری شرکت کند و با ید حتما به مقاطع بالاتر برود و به همین ترتیب این قانون در مقاطع دیگر تکرار میشود.

سوالات متداول در خصوص معافیت تحصیلی دانش آموزان و دانشجویان